Sosyal Medya ve Telif Hakları

Fikri Sınai Haklara Genel Bakış
Mevzuat kapsamında korunan eser kavramı, sahibinin özelliklerini taşıyan; edebiyat ve ilim, güzel sanatlar, musiki ve sinema eseri olarak sayılan her türlü fikir ve sanat ürünü olarak tanımlanmıştır. Eser sahibi bu eseri meydana getirin kiÅŸidir. Eser özgün olabileceÄŸi gibi derleme veya iÅŸleme yoluyla özgünleÅŸtirilmiÅŸte olabilir.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında söz konusu eserler üzerinde eser sahiplerinin ve eser sahiplerinin yetkilendirdiÄŸi kiÅŸilerin haklarının korunması amaçlanmaktadır. Eserlerin haksız kullanımının önüne geçmeye çalışılmıştır.
Telif Hakkı Nedir?
Bilgi ve düÅŸünce ürünü olan eserin kullanılması ve yayılmasına iliÅŸkin hakların tamamı ve bu hakların devrine iliÅŸkindir. Orijinal bir eserin kullanılabilmesi ve kopyalanabilmesine iliÅŸkin hakların devrine izin verilmesidir. Telif hakkı, eser sahibinin eser üzerindeki kontrolünü paylaÅŸma veya devretme yetkisidir.
Sosyal Medya ve Telif Hakkı
GeliÅŸen teknoloji ile beraber, eser kavramı ve eser sahibi kavramları da geniÅŸlemiÅŸtir. Günümüz sosyal paylaşım platformları ve güncel dijital teknolojileri eser kavramını geri dönüÅŸü olmaz bir ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Sosyal medyada oluÅŸturulan içeriklerin sahibinin özelliklerini kapsayacak ÅŸekilde bir eser niteliÄŸi taşıması halinde Fikri Sınai Haklar Kanunu kapsamında korunması gerekeceÄŸi su götürmez bir gerçektir.
Youtube ve İnstagram Telif Hakkı kapsamında site içi bazı çözümler sunmaya çalışsa da eser sahiplerinin (içerik üreticiler, influencer) maÄŸduriyetine neden olabilmektedir. Videolar, müzikler veya fotoÄŸraflar çalınabilmekte ve izinsiz kullanılabilmektedir. Eser sahiplerinin emekleri kullanılarak haksız ekonomik kazançlar elde edilebilmektedir.
Telif Hakkının Korunma Süresi Nedir?
Telif hakkının korunmasına iliÅŸkin öngörülen süre geniÅŸletilmiÅŸtir. Eser sahibinin hayatı boyunca eseri üzerinde hakları korunmuÅŸ ve ölümünden sonra da 70 yıl korunacağı öngörülmüÅŸtür. FSEK 27.maddesi deÄŸiÅŸtirilerek daha önceki yasayla 20 yıl olan koruma süresi "Eser sahibi veya komÅŸu hak sahibinin hayatı boyu ve ölümünden sonra 70 yıl devam eder” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Birden fazla eser sahibi bulunmakta ise son eser sahibinin ölümünden itibaren 70 yıl geçmek ile son bulur.
Telif Hakkına İlişkin Yaptırımlar Nelerdir?
Bir eserin izinsiz kullanımı tazminat hukukuna konu olabileceği gibi ceza hukukunun da konusu olabilir.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu madde 71 gereÄŸince, Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kiÅŸilerin yazılı izni olmaksızın iÅŸleyen, temsil eden, çoÄŸaltan, deÄŸiÅŸtiren, dağıtan, her türlü iÅŸaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak iÅŸlenen veya çoÄŸaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair ÅŸekilde yayan, ticarî amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kiÅŸisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kiÅŸi hakkında bir yıldan beÅŸ yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
BaÅŸkasının eserini kendi adı altında kullanmanın cezası 71. Maddenin 2. Fıkrasında düzenlenmiÅŸtir. Åžöyle ki, baÅŸkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyan kiÅŸi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilin dağıtmak veya yayımlamak suretiyle iÅŸlenmesi hâlinde, hapis cezasının üst sınırı beÅŸ yıl olup, adlî para cezasına hükmolunamaz.
Fikri Sınai Haklara İliÅŸkin Açılabilecek Dava Türleri Nelerdir?
- Fikri Haklara ilişkin tazminat davaları
- Eser sahibinin tespiti davası,
- Saldırının Men’i davaları
- Tecavüzün Ref’i davaları,
- Manevi Haklara Tecavüzden DoÄŸan Ceza Davaları
- Mali Haklara Tecavüzden DoÄŸan Ceza Davaları
- Mali Hakların Korunmasına ilişkin tedbirler
- Mali Haklara tecavüze iliÅŸkin olan tazminat davaları
- Türk Patent Enstitüsü kararlarına karşı açılan davaları,
- Taklit ürünlerle ilgili el koyma ve toplatma davaları,
- Taklit markalı malları gümrüklerde el konulması iÅŸlemleri,
- Tasarıma tecavüzün durdurulması
- Taklit tecavüzden doÄŸan tazminat davaları,
- Tasarımların benzerliği sebebiyle haksız rekabet davaları,
- Tasarım iptali davaları, hükümsüzlük davaları,
- Marka davaları
- Patent Davaları
- BaÄŸlantılı Haklara Tecavüzden DoÄŸan Ceza Davaları
- Koruyucu Programları Etkisiz Kılmaya Yönelik Hazırlık Hareketlerinden doÄŸan Ceza Davaları
- Bağlantılı Hakların korunmasına ilişkin tedbirler