BELEDÄ°YELERÄ°N KUSUR SORUMLULUÄžU
Son günlerde sık karşımıza çıkan belediye uygulamalarından veya ihmallerinden kaynaklı kazalar vatandaÅŸları tazmini zor zararlara uÄŸratmaktadır. GeçtiÄŸimiz gün Ä°zmir Üçyol Metrosunda yürüyen merdivenin çökmesi sonucu meydana gelen kazada birçok vatandaşımız yaralanmıştır. Peki idare hukuku kapsamında deÄŸerlendirildiÄŸinde, idare bu ve benzeri durumlarda ihmalden veya eyleminden sorumlu tutlabilir mi? Bu soru idarenin hizmet kusurundan kaynaklanan sorumluluÄŸunu gündeme getirir. Bu makalede, yürüyen merdiven kazası nedeniyle yaralanan yolcuların hukuki hakları ve baÅŸvurabilecekleri yollara iliÅŸkin genel idare hukuku ilkeleri ve ilgili yargı kararları çerçevesinde bir deÄŸerlendirme yapılacaktır.
Ä°darenin SorumluluÄŸu
Türk hukukunda, idarenin sorumluluÄŸu, genel olarak hizmet kusuru teorisi ile açıklanır. Hizmet kusuru, idarenin yürütmekle yükümlü olduÄŸu kamu hizmetlerinde meydana gelen aksaklıklar, eksiklikler ve hatalardır. Ä°darenin hizmet kusurundan dolayı sorumluluÄŸu, zarar ve illiyet bağı ile birlikte deÄŸerlendirilir.
Hizmet Kusuru ve KiÅŸisel Kusur
Ä°dare hukukunda, idarenin sorumluluÄŸu hizmet kusuruna dayandığında, kamu görevlilerinin kiÅŸisel kusurundan ayırt edilmesi önemlidir. Hizmet kusurundan doÄŸan zararlardan yalnızca idare sorumludur; kamu personeli hizmet kusuru sonucu doÄŸan zararlar bakımından sorumlu deÄŸildir. Ancak, zarar memurun kiÅŸisel kusurundan kaynaklanıyorsa, bazı durumlarda yalnızca kamu personelinin tazmin yükümlülüÄŸü bulunabilir​.
Hukuki Haklar ve BaÅŸvurulacak Yollar
Yürüyen merdiven çökmesi gibi olaylarda, yaralanan yolcuların hukuki haklarını arayabilecekleri baÅŸlıca yollar ÅŸunlardır:
1. Tazminat Davası
Yaralanan yolcular, idare aleyhine tazminat davası açabilirler. Bu dava, idari yargıda görülür ve davacıların, meydana gelen zararın idarenin hizmet kusurundan kaynaklandığını ispatlaması gerekir. Mahkeme, hizmet kusuru, zarar ve illiyet bağı unsurlarının bir arada bulunup bulunmadığını deÄŸerlendirerek karar verir
2. Ä°dari BaÅŸvuru
Yaralanan yolcular, idareye doÄŸrudan baÅŸvurarak zararın tazmini talebinde bulunabilirler. Ä°dare, baÅŸvuruyu deÄŸerlendirir ve uygun görmesi halinde zararı tazmin eder. Ancak, idarenin bu talebi reddetmesi halinde, yolcular yine idari yargıya baÅŸvurarak dava açma yoluna gidebilirler.
3. Kamu DenetçiliÄŸi Kurumuna BaÅŸvuru
Kamu DenetçiliÄŸi Kurumu, idarenin eylem ve iÅŸlemleriyle ilgili ÅŸikayetleri deÄŸerlendirir. Yaralanan yolcular, bu kuruma baÅŸvurarak olayın incelenmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilirler. Kamu DenetçiliÄŸi Kurumu, idarenin hizmet kusurunu tespit ederse, idareye tavsiyelerde bulunabilir.
Yargı Kararları ve Doktrin
Ä°dare hukukunda, hizmet kusuruna iliÅŸkin yargı kararları ve doktrin, genellikle idarenin sorumluluÄŸunun belirlenmesinde önemli rol oynar. Yargıtay ve Danıştay kararları, hizmet kusuru ve kiÅŸisel kusur ayrımını netleÅŸtirerek, idarenin sorumluluÄŸunun kapsamını ve sınırlarını belirler. ÖrneÄŸin, bir Danıştay kararında, kamu hizmetlerinde meydana gelen bir aksaklığın hizmet kusuru olarak deÄŸerlendirildiÄŸi ve idarenin bu zararı tazmin etmekle yükümlü olduÄŸu belirtilmiÅŸtir.
Sonuç
Ä°zmir Üçyol Metrosunda yürüyen merdiven çökmesi sonucu yaralanan yolcular, idarenin hizmet kusurundan kaynaklanan zararlardan dolayı tazminat talep edebilirler. Hukuki yollar arasında idari yargıda tazminat davası açmak, idareye doÄŸrudan baÅŸvuru yapmak ve Kamu DenetçiliÄŸi Kurumuna baÅŸvurmak yer almaktadır. Ä°lgili yargı kararları ve doktrin ışığında, hizmet kusuru ile kiÅŸisel kusur ayrımının doÄŸru yapılması, idarenin sorumluluÄŸunun belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.
Kaynak: İDARENİN SORUMLULUĞUNU DOĞURAN HİZMET KUSURU VE HİZMET KUSURU - KİŞİSEL KUSUR AYRIMI* Buket DENİZ*GPT4